Саракі

Саракі

1    Удзельнік 1.                                  

Жыццё змяняецца, прыносячы надзеі.

І мы за клопатам, жыццёвай мітуснёй

Усё менш увагі ўдзяляем тым падзеям,

Што ў гісторыю сышлі, што служаць цяпер ёй...

2   Удзельнік 2.

Сёння 22 сакавіка - дзень вясенняга сонцастаяння. Гэта амаль  што галоўная падзея нашых продкаў-славян.

3   Удзельнік 3. Чаму ж так?

4  Удзельнік 2. Гэты “прысвятак” успрымаўся як абуджэнне прыроды. І , літаральна, ўсе веснавыя святы былі прысвечаны гэтай з’яве: і Грамніцы, і Масленіца, і Саракі…

5   Удзельнік 1. А кожнае свята звязана з нейкай птушкай. Калі на Грамніцы певень нап’ецца водзіцы, то на Юр’я вол наесца травіцы.

6   Удзельнік 3. На Саракі выпякалі сорак жаваранкаў.

7  Удзельнік 2. Дарэчы, лік “сорак” і назва дадзенага “прысвятка” маглі прыйсці да нас з язычніцкай традыцыі. Лічылася, што менавіта такая колькасць цёмных сіл скоўваюць зямлю-матухну на працягу ўсёй зімы. У гэты дзень дзяўчаты павінны зламаць сорак дошчачак, разарваць сорак вяровачак.

8  Удзельнік 3. Магчыма, тым самым людзі імкнуліся паказаць, што яны мацней злых Духаў. Можа  давайце і мы вызвалім вясну-красну з зімняй цямніцы?

(Ламаюць дошчачкі, рвуць вяровачкі)

  Усе прыгаварваюць

9  1. Вясна, вясна красная!

    Прыйдзі, вясна, з радасцю.

        10  2. Са льном высокім,

    З коранем глыбокім,

        11  3. З хлебам урадлівым,

    З жыццём счаслівым.

Песня-харавод “Ой, бяжыць ручэй- вада”

Ой, бежыць ручэй- вада –

Няма снегу, няма льда.

Ой, вада! Ой, вада!

Няма  снегу, няма льда!

Прыляцелі  жураўлі

І  саловушкі-малы.

Жураўлі, жураўлі!

І саловушкі-малы!

Мы весняначку пяём,

Вясну красную завём!

Ой, пяём! Ой, пяём!

Вясну красную зовём!

12  Удзельнік 5. На Масленіцу ўсхвалялі ластаўку.

А ў нас сягоння масленіца,

Прыляцела ластавіца,

Села-пала на калу,

Кінула масла па каму,

А хто хопіць – дык таму,

Будзе хораша ў даму.

13  Голас за сцэнай:

Калісьці ў  невялікім мястэчку жылі адны толькі злыя людзі. Яны лічылі ганебным выяўляць дабрыню, ласку, пяшчота, радасць і пагарджалі ўсякага, хто выказваў гэтыя выдатныя чалавечыя якасці.

Але вось у адну пагодлівую раніцу ў горадзе абвясціўся дзіўны чалавек, які маляваў цудоўныя ўзоры

(На сцэне: мастак малюе яркую карціну, вакол яго "лётаюць" белыя птушкі)

А вакол яго лёталі невядомыя белыя птушкі. Спачатку жыхары горада смяяліся над дзіўным мастаком. Але, праз некаторы час, назіроючы за мастаком, людзі рабіліся дабрэйшымі.

Але засталіся і такія, якія працягвалі злавацца на добрага "мазілку".

І вось аднойчы хтосьці схапіў велізарны камень і запусціў ім у галаву мастака… Той упаў як нежывы, не вымаўвіўшы ні словы.

Фанаграма "Прыг, ластаўка, прыг…"

 Птушкі закрычалі, замітусіліся над загінулым. Яны лёталі нізка над зямлёй і плакалі. І ўсё ўбачылі, што яны счарнелі. "Гэта яны ад гора сталі такія", - прашаптаў хтосьці ў натоўпе. І зараз жа хмары закрылі неба, пачалася навальніца. Дажджом змыла і малюнкі, і кроў загінулага. І сам мастак знік, быццам яго і не было ніколі.

     Людзі не запомнілі мастака, але пачуцці,  якія выклікалі  яго малюнкі  забыцца не змаглі. Кажуць, калі пральецца нявінная кроў, ластаўкі лётаюць над зямлёй і плачуць, склікаючы дождж. Нездарма лічыцца ў народзе, што дождж ачышчае  зямлю ад людскіх грахоў..

14  Ластаўка 1: Многія народы лічаць нас Божымі птушкамі. Да прыкладу, у Старажытным Егіпце мы лічымся святымі птушкамі багіні Ізіды. У Кітаі, лічыцца, што ў хаце, дзе мы пабудуем гняздоўі,  неўзабаве здарыцца вяселле і народзіцца шмат дзяцей.

15  Ластаўка 2: Сапраўды, шмат народных прымет, звязаны з намі. Хоць, некаторыя з іх тлумачацца законамі прыроды.

16  Удзельнік 1: Кажуць, "Па палёце ластавак  прадказваюць надвор'е: высока лётае - да сонца; нізка - да навальніцы". Як гэта растлумачыць?

17  Ластаўка 1: Гэта звязана з тым фактам, што мы жывімся машкарой, якая пры паніжэнні атмасфернага ціску і павышанай вільготнасці паветра становіцца цяжэй і не можа высока ўзляцець.

18  Удзельнік 2: Людзі вераць, што стук ластаўкі ў акно прадвяшчае добрыя весткі ад чалавека, з якім даўно страчана сувязь. Ці так гэта?

19  Ластаўка 2: Нам цяжка гэта сцвярджаць, хоць нават падчас вайны ў блакадным Ленінградзе жыхары па-асабліваму адносіліся да ластаўкі.

20  Удзельнік 3: Гістарычная даведка: "Увесну 1942 гады шматлікія жыхары блакаднага Ленінграда насілі на грудзях жэтон у выглядзе ластаўкі з лістом у дзюбе. Гэта птушка без цяжкасцей залятала ў  горад, і тым самым служыла жыхарам знакам добрай весткі. Вольга Бергольц у вершы “Блакадная ластаўка” успамінае:

Маленькую ласточку из жести
я носила на груди сама.
Это было знаком доброй вести,
это означало: «Жду письма».

Этот знак придумала блокада.
Знали мы, что только самолёт,
только птица к нам, до Ленинграда,
с милой-милой родины дойдёт.

21  Ластаўка вясковая: Так, у літаратуры мы згадваемся даволі часта, праўда, без удакладнення пэўнага выгляду.

22  Гарадская ластаўка: А вось па меркаванні спецыялістаў, Уільям Шэкспір у трагедыі "Макбет" калі правадыр войска Банка звяртаецца да караля Дункану з апісаннем добрых якасцяў замка, згадвае менавіта гарадскую ластаўку.

23  Ластаўка  вясковая: Затое  вясковая ластаўка з'яўляецца нацыянальным знакам Эстоніі. У 2008 году нацыянальны банк Эстоніі выпусціў плацінавую манету наміналам у 100 крон. Вясковая ластаўка намалявана і  на славенскай манеце наміналам 2 толара.

24  Гарадская ластаўка: А гарадская ластаўка намалявана на паштовай марцы, якая выпушчана ў Беларусі ў 2004 году,  а ў 2010 году была птушкай  года Швейцарыі. 

25 Удзельнік 1 Ціха! Расшчабяталіся! Акрамя вас, гарадской і вясковай ластавак, яшчэ 120 відаў!. Мы ж не будзем спрачацца аб іх годнасці. Вядома, усе ластаўкі    вельмі прыгожыя. Вунь у вясковай які хвісцік з глыбокім выразам, крылы доўгія і вострыя, а на галове і шыі прыгожыя плямкі. І спявае яна даволі прыгожа.

26  Удзельнік 2 Гарадская ластаўка не вельмі здатная да спеваў, але гэта вельмі общительная птушка. Палёт яе лоўкі і імклівы. Вызначаецца яна чыста белым брушкам пад сінявата-чорнымі крыламі.

27  Удзельнік 3  Паважаныя госці, згодна прыказкі, "адна ластаўка вясны не робіць". Мы рады прылёту і вясковай ластаўкі, і гарадской  і ўсіх астатніх птушак. Усе яны з’яўляюцца знакам вясны, добрых вестак і змен.